Het verschil tussen gekopt en gekopte
In de Nederlandse taal zijn er veel werkwoordsvormen die tot verwarring kunnen leiden, zeker als het gaat om het voltooid deelwoord. Een veel voorkomende twijfel is die tussen ‘gekopt’ en ‘gekopte’. In dit artikel leggen we op een begrijpelijke manier uit welk woord correct is en in welke context je het gebruikt.
Wat betekent kopt?
Gebruik van het werkwoord koppen
Het werkwoord ‘koppen’ wordt vooral gebruikt in de sportwereld, met name bij voetbal. Het betekent dat een speler de bal met het hoofd raakt. In andere contexten kan ‘koppen’ ook slaan op het afsnijden of afbreken van koppen, bijvoorbeeld in de landbouw of bij machines. Maar het werkwoord komt toch het vaakst voor bij voetbal.
Voltooid deelwoord van koppen
Wanneer we het hebben over wat iemand gedaan heeft, gebruiken we het voltooid deelwoord. In dit geval is het voltooid deelwoord van ‘koppen’: ‘gekopt’. Bijvoorbeeld in de zin: “Hij heeft de bal perfect gekopt.”
Waarom is ‘gekopte’ fout in deze context?
Bijvoeglijk gebruik kan verwarring geven
Het woord ‘gekopte’ zou grammaticaal alleen gebruikt kunnen worden als een bijvoeglijk naamwoord dat congrueert met een de-woord in het enkelvoud of in het meervoud. Bijvoorbeeld: “De gekopte ballen lagen verspreid over het veld.” Maar dat klinkt onnatuurlijk en wordt zelden op die manier toegepast. De meeste mensen bedoelen gewoon de handeling zelf, en dan is enkel ‘gekopt’ correct.
Verwarring door soortgelijke woorden
De verwarring komt vaak doordat andere werkwoorden zoals ‘brengen’ (gebracht) geen -t aan het einde hebben, terwijl werkwoorden als ‘werken’ (gewerkt) dat weer wel hebben. ‘Koppen’ volgt hier dezelfde regel als ‘werken’, en dus is ‘gekopt’ de juiste vorm.
Hoe onthoud je het juiste woord?
Een handige truc om het juiste voltooid deelwoord te onthouden is te kijken naar de stam van het werkwoord en of het eindigt op een medeklinker uit het fokschaap-regel. In het geval van ‘koppen’ eindigt de stam op een -p en zit de -p in het woord 'fokschaap', waardoor je weet dat er een -t aan het einde komt: ‘gekopt’.
Veelvoorkomend voorbeeld in de sportwereld
Bekijk je bijvoorbeeld een voetbalverslag, dan zul je zien dat daar standaard termen als “hij heeft de bal gekopt” of “ze kopte de bal in het doel” gebruikt worden. ‘Gekopte’ zie je hierin vrijwel nooit als werkwoordsvorm terug. Het kan eventueel gebruikt worden als bijvoeglijk naamwoord, maar ook dat is zelden en vaak opvallend in gebruik.
Tot slot
De juiste spelling wanneer je wilt verwijzen naar de handeling van iets met je hoofd raken of iets een kop geven, is 'gekopt'. De vorm 'gekopte' komt bijna niet voor in correct taalgebruik, tenzij het gaat om een bijzonder stijlmiddel. Denk voortaan aan de fokschaap-regel en je maakt geen fouten meer met dit soort werkwoordsvormen.
